Self-gaslighting là gì? Lời cảnh tỉnh cho những ai luôn tự nghi ngờ bản thân
- Người viết: Đỗ Thị Bích Hạnh lúc
- Tin tức
- - 0 Bình luận
Bạn đã bao giờ tự hỏi liệu mình có đang làm quá mọi chuyện lên không? Hay có những suy nghĩ khiến bạn nghi ngờ bản thân và cảm xúc của mình? Nếu có, bạn có thể đang rơi vào bẫy của self-gaslighting - hiện tượng tự thao túng bản thân.
Self-gaslighting là gì?
Self-gaslighting hay còn gọi là tự thao túng tâm lý bản thân, là một dạng lạm dụng tâm lý. Self-gaslighting xảy ra khi một cá nhân liên tục cố gắng phớt lờ, phủ nhận hoặc bóp méo suy nghĩ và cảm xúc của bản thân. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực như giảm lòng tự trọng, lo âu, trầm cảm và thậm chí là rối loạn tâm lý.
Ví dụ:
- Phớt lờ: chị A cố gắng phớt lờ cảm giác thất vọng và buồn bã sau khi thất bại trong một dự án quan trọng.
- Phủ nhận: anh B phủ nhận những ký ức về việc vợ mình luôn ủng hộ và động viên anh trong những lúc khó khăn.
- Bóp méo: chị C bóp méo những lời trêu chọc của bạn bè thành bằng chứng cho thấy mình không được yêu thương và trân trọng.
Self-gaslighting còn gọi là tự thao túng tâm lý bản thân
Nguyên nhân dẫn đến self-gaslighting
- Từng bị người khác thao túng: Nếu bạn từng bị người khác thao túng trong quá khứ, bạn có nhiều khả năng sẽ tự thao túng bản thân.
- Lo lắng bị đánh giá: Bạn có thể tự thao túng bản thân để tránh bị người khác đánh giá hoặc chỉ trích.
- Có niềm tin tiêu cực về bản thân: Nếu bạn có niềm tin tiêu cực về bản thân, bạn có thể tự thao túng bản thân để xác nhận những niềm tin này.
- Môi trường sống độc hại: Việc sống trong môi trường độc hại, nơi bạn thường xuyên bị chỉ trích, chê bai hoặc hạ thấp có thể khiến bạn dễ rơi vào trạng thái self-gaslighting.
Biểu hiện thường gặp của self-gaslighting
- Tự chỉ trích bản thân một cách quá mức: Bạn thường xuyên tự trách móc bản thân vì những sai lầm nhỏ, cho rằng mình không đủ tốt và không xứng đáng được yêu thương.
- Luôn đổ lỗi cho bản thân: Bạn luôn tìm cách đổ lỗi cho bản thân cho mọi chuyện, ngay cả khi bạn không phải là người trực tiếp gây ra vấn đề.
- Phủ nhận hoặc xem nhẹ cảm xúc của bản thân: Bạn thường xuyên nói với bản thân rằng "Mình chỉ đang tưởng tượng ra thôi", "Cảm xúc của mình không quan trọng", "Mình không có quyền cảm thấy như vậy".
- So sánh bản thân với người khác: Bạn thường xuyên so sánh bản thân với những người khác và cảm thấy mình thua kém họ.
- Tìm kiếm sự tha thứ từ người khác: Bạn luôn tìm cách xin lỗi và xoa dịu người khác, ngay cả khi họ không làm gì sai với bạn.
- Giảm thiểu hoặc che giấu những trải nghiệm tiêu cực: Bạn cố gắng quên đi những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ hoặc nói dối bản thân về những gì đã xảy ra.
- Có xu hướng tự làm hại bản thân: Một số người có thể tự làm hại bản thân như tự cắt, tự đập đầu hoặc lạm dụng chất kích thích để đối phó với những cảm xúc tiêu cực do self-gaslighting gây ra.
Tham khảo:
Self-gaslighting mang lại nhiều hậu quả tiêu cực về cả thể chất lẫn tinh thần
Hậu quả của self-gaslighting
Self-gaslighting có thể dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực cho sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn, bao gồm:
- Giảm lòng tự trọng và sự tự tin: Việc liên tục phớt lờ và phủ nhận cảm xúc của bản thân có thể khiến bạn dần dần đánh giá thấp bản thân, dẫn đến việc bạn không tin tưởng vào khả năng của mình và ngại ngùng thể hiện bản thân.
- Lo âu và trầm cảm: Self-gaslighting có thể dẫn đến lo âu, căng thẳng và thậm chí là trầm cảm. Khi bạn liên tục phớt lờ và phủ nhận cảm xúc của bản thân, những cảm xúc tiêu cực này sẽ tích tụ trong bạn và dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm thần.
- Rối loạn tâm lý: Trong những trường hợp nghiêm trọng, self-gaslighting có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý như rối loạn nhân cách ranh giới, rối loạn lo âu xã hội hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
- Mối quan hệ rạn nứt: Self-gaslighting có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ của bạn với người khác, khiến bạn khó tin tưởng và kết nối với họ. Khi bạn luôn tự nghi ngờ và phủ nhận bản thân, bạn cũng sẽ có xu hướng nghi ngờ và không tin tưởng người khác.
- Lạm dụng chất kích thích: Một số người có thể sử dụng chất kích thích như rượu bia hoặc ma túy để đối phó với những cảm xúc tiêu cực do self-gaslighting gây ra. Tuy nhiên, việc sử dụng chất kích thích chỉ khiến cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực khác.
- Suy giảm sức khỏe thể chất: Self-gaslighting có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của bạn, khiến bạn dễ mắc các bệnh như tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường và suy giảm hệ miễn dịch.
Cách để ngăn chặn self-gaslighting
Ngăn chặn self-gaslighting không phải là điều dễ dàng, nhưng nó hoàn toàn có thể thực hiện được. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể áp dụng:
- Nhận thức được vấn đề: Bước đầu tiên để giải quyết bất kỳ vấn đề nào là nhận thức được vấn đề đó. Hãy dành thời gian để suy nghĩ về những suy nghĩ và hành vi của bản thân, và xác định xem bạn có đang có những biểu hiện của self-gaslighting hay không.
- Thách thức những suy nghĩ tiêu cực: Khi bạn có những suy nghĩ tiêu cực về bản thân, hãy thử thách chúng bằng cách đặt câu hỏi "Liệu suy nghĩ này có đúng không?" hoặc "Có bằng chứng nào chứng minh cho suy nghĩ này không?".
- Lắng nghe và thấu hiểu bản thân: Hãy dành thời gian để lắng nghe những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân, và cố gắng thấu hiểu nguyên nhân đằng sau chúng.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc tự mình giải quyết vấn đề, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, thành viên gia đình hoặc chuyên gia tâm lý.
- Luyện tập lòng tự tin: Hãy tập trung vào những điểm mạnh và thành tựu của bản thân, và thường xuyên nhắc nhở bản thân về những điều bạn trân trọng ở chính mình.
Một số lời khuyên hữu ích
- Giữ nhật ký: Viết nhật ký có thể giúp bạn theo dõi những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân, và nhận ra những kiểu mẫu trong cách bạn tự nói chuyện với bản thân.
- Luyện tập thiền định hoặc chánh niệm: Thiền định và chánh niệm có thể giúp bạn tập trung vào hiện tại và trở nên tỉnh táo hơn với những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân.
- Thay đổi môi trường sống: Nếu bạn đang sống trong môi trường độc hại, hãy cố gắng thay đổi môi trường sống hoặc dành ít thời gian hơn cho những người khiến bạn cảm thấy tồi tệ về bản thân.
- Tự chăm sóc bản thân: Hãy dành thời gian cho những hoạt động mà bạn yêu thích và giúp bạn cảm thấy thư giãn và hạnh phúc. Ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của bạn.
Self-gaslighting là một vấn đề phổ biến và có thể điều trị được. Nếu bạn đang tự thao túng tâm lý bản thân và cần tìm kiếm sự giúp đỡ, hãy đặt lịch hoặc liên hệ hotline / zalo 0383720880, các chuyên gia tâm lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống sẽ hỗ trợ, tư vấn và đồng hành giúp các bạn thoát khỏi tình trạng này một cách tốt nhất.
Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống
Viết bình luận