Rối loạn mặc cảm ngoại hình và tất cả những điều bạn cần biết!
- Người viết: Đỗ Thị Bích Hạnh lúc
- Tin tức
- - 0 Bình luận
Rối loạn mặc cảm ngoại hình (hay còn gọi là Hội chứng sợ xấu - Body Dysmorphic Disorder - BDD hoặc hội chứng Quasimodo) là một vấn đề tâm lý ảnh hưởng đến nhiều người, gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về hội chứng rối loạn mặc cảm ngoại hình, bao gồm: định nghĩa, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, hậu quả và phương pháp điều trị toàn diện để bạn có thể thoát khỏi rối loạn này và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Rối loạn mặc cảm ngoại hình là gì?
Rối loạn mặc cảm ngoại hình là tình trạng bạn lo lắng quá mức về những khuyết điểm nhỏ trên cơ thể, dù người khác không nhìn thấy hoặc không bận tâm. Những khuyết điểm này có thể bao gồm:
Đặc điểm da: Mụn, nám, sẹo, nếp nhăn, chảy xệ,...
Tóc: Bết dính, gãy rụng, hói đầu,...
Khuôn mặt: Mũi to, mắt nhỏ, cằm nhô,...
Cân nặng: Thừa cân, béo phì, hoặc quá gầy
Các bộ phận khác không đúng tiêu chuẩn bình thường
Người mắc rối loạn mặc cảm ngoại hình thường có những suy nghĩ tiêu cực về bản thân, cho rằng mình xấu xí, không xứng đáng được yêu thương. Họ dành nhiều thời gian để soi gương và che đậy khuyết điểm, đồng thời tránh né những hoạt động xã hội vì sợ bị người khác nhìn ngó, đánh giá.
Người mắc rối loạn mặc cảm ngoại hình thường lo lắng quá mức về những khuyết điểm nhỏ trên cơ thể
Dấu hiệu nhận biết rối loạn mặc cảm ngoại hình
Suy nghĩ tiêu cực về ngoại hình:
Người bệnh luôn lo lắng về ngoại hình của mình, so sánh bản thân với người khác và phóng đại những khiếm khuyết nhỏ.
Họ có thể tin rằng mình xấu xí, kỳ dị hoặc không đáng yêu.
Những suy nghĩ tiêu cực này có thể khiến họ cảm thấy xấu hổ, tự ti và mất lòng tự trọng.
Hành vi ám ảnh:
Người bệnh có thể dành nhiều thời gian để soi gương, che giấu khuyết điểm, hoặc kiểm tra cơ thể liên tục.
Họ có thể sử dụng trang điểm quá nhiều, mặc quần áo rộng thùng thình hoặc tránh tham gia các hoạt động đòi hỏi họ phải phô bày cơ thể.
Một số người bệnh có thể thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại như nhổ tóc, cậy da hoặc tự làm tổn thương bản thân.
Tránh né các hoạt động xã hội:
Người bệnh có thể hạn chế tham gia các hoạt động xã hội vì sợ bị đánh giá về ngoại hình.
Họ có thể tránh chụp ảnh, tham gia các hoạt động thể thao hoặc đi bơi.
Việc tránh né các hoạt động xã hội có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ của họ với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.
Cảm xúc tiêu cực:
Người bệnh có thể cảm thấy lo âu, trầm cảm, xấu hổ, tự ti và mất lòng tự trọng.
Họ có thể cảm thấy bực bội, tức giận hoặc thậm chí tuyệt vọng.
Những cảm xúc tiêu cực này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống của họ.
Các dấu hiệu khác:
Người bệnh có thể mất tập trung, khó ngủ và ăn uống không ngon miệng.
Họ có thể lạm dụng chất kích thích như rượu bia, ma túy hoặc thuốc giảm đau.
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể có các ý nghĩ tự tử.
Nguyên nhân gây ra rối loạn mặc cảm ngoại hình
Rối loạn Mặc cảm Ngoại hình (BDD) là một rối loạn tâm lý phức tạp với nhiều nguyên nhân khác nhau. Các yếu tố sau đây có thể góp phần dẫn đến BDD:
Di truyền: Nghiên cứu cho thấy BDD có thể di truyền trong gia đình. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột thịt của bạn mắc BDD, bạn có nguy cơ mắc cao hơn.
Yếu tố tâm lý: Những người có xu hướng lo âu, ám ảnh hoặc có lòng tự trọng thấp có nguy cơ mắc BDD cao hơn. Các yếu tố tâm lý khác có thể liên quan đến BDD bao gồm:
Rối loạn tâm lý khác: BDD thường đi kèm với các rối loạn tâm lý khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn lo âu, rối loạn trầm cảm và rối loạn ăn uống.
Tâm lý bị tổn thương: Những người có những trải nghiệm tiêu cực liên quan đến ngoại hình trong quá khứ, chẳng hạn như bị bắt nạt hoặc bị chê bai về ngoại hình, có nguy cơ mắc BDD cao hơn.
Sự hoàn hảo: Những người có xu hướng cầu toàn và luôn mong muốn bản thân hoàn hảo có nguy cơ mắc BDD cao hơn.
Áp lực xã hội: Xã hội ngày nay thường đề cao những giá trị về ngoại hình, đặc biệt là vóc dáng thon gọn và khuôn mặt xinh đẹp. Điều này có thể tạo áp lực lên mọi người, khiến họ lo lắng về ngoại hình của bản thân và dẫn đến BDD.
Tiếp xúc với các phương tiện truyền thông: Các phương tiện truyền thông thường xuyên miêu tả những hình ảnh cơ thể "hoàn hảo", điều này có thể khiến mọi người cảm thấy không hài lòng với ngoại hình của bản thân và dẫn đến BDD.
Yếu tố sinh học: Một số nghiên cứu cho thấy BDD có thể liên quan đến sự bất thường trong chức năng não bộ.
Lưu ý:
Việc xác định nguyên nhân chính xác của BDD cần có sự đánh giá của chuyên gia tâm lý.
Mỗi người bệnh có thể có một hoặc nhiều nguyên nhân dẫn đến BDD.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hội chứng sợ xấu
Tác động của rối loạn mặc cảm ngoại hình
Rối loạn Mặc cảm Ngoại hình có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, sức khỏe thể chất và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là một số tác động và hậu quả phổ biến của BDD:
1. Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần:
Lo âu và trầm cảm: thường đi kèm với lo âu và trầm cảm. Những cảm xúc tiêu cực này có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung, làm việc và học tập của người bệnh.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Người bệnh có thể có những hành vi lặp đi lặp lại như kiểm tra cân nặng liên tục, rửa tay quá thường xuyên, hoặc sắp xếp đồ đạc một cách quá mức.
Mất lòng tự trọng: Nỗi ám ảnh về ngoại hình và hình ảnh cơ thể tiêu cực có thể khiến người bệnh cảm thấy xấu hổ, tự ti và mất lòng tự trọng.
Suy nghĩ và hành vi tự tử: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể có những suy nghĩ và hành vi tự tử.
2. Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất:
Suy dinh dưỡng: Do chế độ ăn uống thiếu hụt hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, người bệnh có thể bị thiếu hụt các vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng thiết yếu, dẫn đến suy dinh dưỡng.
Mất cân bằng điện giải: Việc sử dụng các biện pháp thanh lọc cơ thể như thụt rửa ruột hoặc lạm dụng thuốc lợi tiểu có thể gây mất cân bằng điện giải trong cơ thể, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như tim đập nhanh, chuột rút, yếu cơ, và thậm chí tử vong.
Các vấn đề tim mạch: Do thiếu hụt dinh dưỡng và mất cân bằng điện giải, người bệnh có nguy cơ cao mắc các vấn đề tim mạch như rối loạn nhịp tim, huyết áp thấp, và suy tim.
Loãng xương: Do chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D, người bệnh có nguy cơ cao bị loãng xương, dẫn đến xương yếu, dễ gãy.
Suy giảm hệ miễn dịch: Do thiếu hụt dinh dưỡng, hệ miễn dịch của người bệnh có thể suy yếu, khiến họ dễ mắc bệnh hơn.
3. Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống:
Tránh né các hoạt động xã hội: Do lo lắng về việc bị đánh giá về ngoại hình, người bệnh có thể hạn chế tham gia các hoạt động xã hội, dẫn đến cô lập bản thân.
Mối quan hệ rạn nứt: Nỗi ám ảnh ngoại hình có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ của người bệnh với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.
Giảm hiệu quả công việc và học tập: Lo lắng, mất tập trung và các vấn đề sức khỏe khác có thể ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và học tập của người bệnh.
Lưu ý: Mức độ nghiêm trọng của các tác động và hậu quả có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của BDD và thời gian mắc bệnh.
Mặc cảm ngoại hình có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe và cuộc sống
Cách điều trị rối loạn mặc cảm ngoại hình
Rối loạn mặc cảm ngoại hình hoàn toàn có thể điều trị được. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là phương pháp hiệu quả nhất để điều trị rối loạn mặc cảm ngoại hình. CBT giúp bạn thay đổi những suy nghĩ tiêu cực về bản thân và phát triển những cách
Tiếp xúc: Liệu pháp này giúp bạn dần dần tiếp xúc với những tình huống mà bạn sợ hãi hoặc né tránh do mặc cảm ngoại hình. Ví dụ, nếu bạn lo lắng về ngoại hình của mình khi ở nơi đông người, bạn có thể bắt đầu bằng việc dành thời gian ở những nơi có ít người hơn, sau đó dần dần tăng số lượng người xung quanh.
Thay đổi hành vi: Liệu pháp này giúp bạn thay đổi những hành vi tiêu cực liên quan đến mặc cảm ngoại hình, chẳng hạn như soi gương quá nhiều hoặc kiểm tra ngoại hình liên tục.
Tăng cường lòng tự trọng: Liệu pháp này giúp bạn nhận thức được những điểm mạnh của bản thân và phát triển lòng tự trọng.
Thuốc:
Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu, có thể giúp giảm các triệu chứng của rối loạn mặc cảm ngoại hình. Tuy nhiên, thuốc thường được sử dụng kết hợp với liệu pháp tâm lý để đạt hiệu quả tốt nhất.
Tự chăm sóc:
Bên cạnh việc điều trị chuyên nghiệp, bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp tự chăm sóc để cải thiện tình trạng mặc cảm ngoại hình, bao gồm:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất giúp bạn có sức khỏe tốt và cải thiện tâm trạng.
Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp bạn giảm bớt căng thẳng và lo âu.
Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp bạn giải phóng endorphin, hormone giúp cải thiện tâm trạng và tăng cường lòng tự trọng.
Hạn chế sử dụng mạng xã hội: Mạng xã hội có thể khiến bạn cảm thấy tồi tệ hơn về ngoại hình của mình vì bạn thường xuyên so sánh bản thân với những người khác.
Dành thời gian cho những người thân yêu: Việc dành thời gian cho những người quan tâm đến bạn có thể giúp bạn cảm thấy được yêu thương và hỗ trợ.
Rối loạn mặc cảm ngoại hình là một vấn đề tâm lý nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể điều trị được. Nếu bạn đang phải vật lộn với mặc cảm ngoại hình, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý. Với sự điều trị phù hợp, bạn có thể vượt qua mặc cảm ngoại hình và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình.
Nếu bạn hay người thân mắc hội chứng ám ảnh cân nặng , hãy đặt lịch hoặc liên hệ hotline / zalo 0383720880, các chuyên gia tâm lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống sẽ hỗ trợ, tư vấn và đồng hành giúp các bạn hồi phục sức khỏe tinh thần một cách tốt nhất.
Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống
Viết bình luận