Hội chứng rối loạn lo âu - giải mã và tìm lối thoát cho cuộc sống
- Người viết: Đỗ Thị Bích Hạnh lúc
- Tin tức
- - 0 Bình luận
Rối loạn lo âu (tiếng anh là Anxiety disorders) là một dạng rối loạn tâm lý phổ biến, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Người bệnh thường xuyên cảm thấy lo lắng, bất an quá mức, ngay cả khi không có lý do thực sự hoặc mối đe dọa cụ thể. Cảm giác lo lắng này có thể kéo dài và dai dẳng, ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của họ.
Rối loạn lo âu có nguy hiểm không? Tác hại của rối loạn lo âu
Hội chứng loạn lo âu có thể gây ra nhiều nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Một số nguy cơ tiềm ẩn bao gồm:
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: Lo âu kéo dài có thể dẫn đến tăng huyết áp, nhịp tim nhanh, cholesterol cao, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ,...
- Làm gia tăng các bệnh mãn tính: Rối loạn lo âu có thể khiến các bệnh mãn tính như tiểu đường, cao huyết áp, hen suyễn,... trở nên tồi tệ hơn.
- Gây lo âu, ngại giao tiếp: Người bệnh có thể cảm thấy sợ hãi, né tránh các hoạt động xã hội, dẫn đến cô lập bản thân.
- Mất dần hứng thú với hoạt động thường ngày: Lo âu có thể khiến họ mất đi hứng thú với những sở thích, hoạt động yêu thích trước đây.
- Gia tăng khả năng lạm dụng chất: Một số người có thể sử dụng rượu bia, chất kích thích để giải tỏa lo âu, dẫn đến tình trạng lạm dụng chất.
- Đe dọa tính mạng: Trong những trường hợp nghiêm trọng, hội chứng rối loạn lo âu có thể dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực, hành vi tự hại hoặc tự tử.
Rối loạn lo âu là cảm giác thường xuyên thấy bất an, lo lắng quá mức ngay cả khi không có lý do thực sự
Ngoài những nguy cơ tiềm ẩn kể trên, hội chứng rối loạn lo âu còn gây ra nhiều tác hại khác cho cuộc sống của người bệnh, bao gồm:
- Ảnh hưởng đến sức khỏe: Lo âu có thể gây ra các triệu chứng thể chất như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó ngủ, rối loạn tiêu hóa,...
- Gây khó khăn trong học tập và công việc: Lo lắng, mất tập trung, suy giảm trí nhớ có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong học tập và công việc.
- Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: Lo âu có thể khiến người bệnh trở nên cáu kỉnh, dễ bực bội, dẫn đến mâu thuẫn trong các mối quan hệ.
- Giảm chất lượng cuộc sống: hội chứng rối loạn lo âu có thể khiến người bệnh cảm thấy buồn bã, chán nản, mất đi niềm vui trong cuộc sống.
Biểu hiện của rối loạn lo âu
Những triệu chứng, biểu hiện thường thấy của hội chứng rối loạn lo âu:
- Lo lắng, bất an: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường xuất hiện liên tục hoặc theo từng đợt. Người bệnh có thể lo lắng về nhiều vấn đề khác nhau như công việc, học tập, sức khỏe, tài chính, các mối quan hệ,... Cảm giác lo lắng này thường đi kèm với các biểu hiện như bồn chồn, khó chịu, mất tập trung, hay cáu kỉnh.
- Sợ hãi vô lý: Người bệnh có thể cảm thấy sợ hãi tột độ trước những tình huống hoặc sự vật bình thường, không có nguy hiểm thực sự. Cảm giác sợ hãi này có thể xuất hiện đột ngột hoặc dần dần, khiến họ cảm thấy hoảng loạn, mất kiểm soát.
- Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, ngủ không ngon giấc, hay thức giấc giữa đêm là những biểu hiện thường gặp ở người bị rối loạn lo âu. Do thiếu ngủ, họ có thể cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống, khó tập trung và làm việc hiệu quả.
- Thay đổi thói quen ăn uống: Một số người có thể ăn nhiều hơn hoặc ăn ít hơn bình thường do cảm giác lo lắng. Việc này có thể dẫn đến tăng cân hoặc giảm cân đột ngột, ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Dễ kích động: Người bệnh dễ nổi cáu, bực tức, mất bình tĩnh trước những lời nói hoặc hành động nhỏ.
- Mất tập trung, suy giảm trí nhớ: Do lo lắng quá mức, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc tập trung, ghi nhớ thông tin, ảnh hưởng đến học tập và công việc.
- Rối loạn chức năng sinh lý: Một số người có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa, tim mạch, hô hấp do ảnh hưởng của lo âu.
Triệu chứng rối loạn lo âu thường gặp
Nguyên nhân bệnh rối loạn lo âu
Nguyên nhân dẫn đến rối loạn lo âu có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm:
- Di truyền: Nếu có cha mẹ hoặc người thân mắc hội chứng rối loạn lo âu, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.
- Căng thẳng kéo dài: Căng thẳng do công việc, học tập, các vấn đề gia đình,... có thể dẫn đến hội chứng rối loạn lo âu.
- Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với bạo lực, lạm dụng, tai nạn, thảm họa,... cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Yếu tố tâm lý: Những người có tính cách lo lắng, nhút nhát, hay suy nghĩ tiêu cực có nguy cơ mắc rối loạn lo âu cao hơn.
- Lạm dụng chất kích thích: Sử dụng rượu bia, chất kích thích thường xuyên có thể dẫn đến hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn lo âu.
Làm thế nào để chẩn đoán và xác định rối loạn lo âu?
Để chẩn đoán rối loạn lo âu, bác sĩ/ chuyên gia tâm lý sẽ dựa vào các tiêu chí trong DSM-5 (Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần) và thực hiện các bước sau:
- Phỏng vấn: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh lý, yếu tố gia đình, lối sống,... của bạn.
- Thăm khám tâm lý: Bác sĩ có thể thực hiện một số bài kiểm tra tâm lý để đánh giá mức độ lo âu và các vấn đề tâm lý khác.
- Khám sức khỏe: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân y tế khác gây ra các triệu chứng của bạn.
- Làm bài test đánh giá lâm sàng: Thang đánh giá lo âu Zung, thang đánh giá DASS-21
Chấn đoán Rối loạn lo âu lâm sàng có thể sử dụng các thang đo đánh giá tâm lý
Cách điều trị rối loạn lo âu
Hội chứng rối loạn lo âu có thể được điều trị hiệu quả bằng cách kết hợp các phương pháp sau:
- Trị liệu tâm lý: Liệu pháp nhận thức - hành vi (CBT) là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho hội chứng rối loạn lo âu. CBT giúp bạn nhận thức và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực dẫn đến lo âu.
- Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống lo âu hoặc thuốc chống trầm cảm để giúp bạn kiểm soát các triệu chứng.
- Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống lành mạnh như tập thể dục thường xuyên, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, hạn chế sử dụng chất kích thích,... cũng có thể giúp cải thiện tình trạng lo âu.
Điều trị rối loạn lo âu bằng liệu pháp tâm lý
Liệu pháp tâm lý là một phương pháp điều trị hiệu quả cho rối loạn lo âu, giúp bạn nhận thức và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực dẫn đến lo âu, từ đó cải thiện tình trạng bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Dưới đây là một số phương pháp liệu pháp tâm lý phổ biến được sử dụng trong điều trị rối loạn lo âu:
1. Liệu pháp nhận thức - hành vi (CBT)
- Đây là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho rối loạn lo âu. CBT giúp bạn:
- Xác định những suy nghĩ và niềm tin tiêu cực dẫn đến lo âu.
- Thay đổi những suy nghĩ và niềm tin tiêu cực này thành những suy nghĩ và niềm tin thực tế và tích cực hơn.
- Phát triển những kỹ năng đối phó hiệu quả với lo âu.
- CBT có thể được thực hiện theo phương thức cá nhân hoặc nhóm.
Điều trị rối loạn lo âu bằng liệu pháp tâm lý là phương pháp an toàn và mang lại hiệu quả cao
2. Liệu pháp thư giãn
- Giúp bạn thư giãn cơ thể và tâm trí, giảm căng thẳng và lo âu.
- Một số kỹ thuật thư giãn phổ biến bao gồm:
- Thở sâu
- Thiền
- Yoga
- Liệu pháp tiến bộ cơ bắp
3. Liệu pháp phơi nhiễm
- Giúp bạn dần dần tiếp xúc với những tình huống hoặc vật thể khiến bạn lo lắng, từ đó giảm bớt nỗi sợ hãi và lo âu.
- Liệu pháp phơi nhiễm có thể được thực hiện theo phương thức thực tế hoặc thông qua hình ảnh hoặc video.
4. Liệu pháp giải quyết vấn đề
- Giúp bạn xác định và giải quyết những vấn đề cụ thể trong cuộc sống khiến bạn lo lắng.
- Liệu pháp giải quyết vấn đề có thể giúp bạn phát triển những kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả và cải thiện khả năng kiểm soát các tình huống trong cuộc sống.
5. Liệu pháp tâm lý động
- Tập trung vào việc khám phá những nguyên nhân sâu xa, thường là từ quá khứ, dẫn đến lo âu.
- Liệu pháp tâm lý động có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân và những cách thức mà quá khứ ảnh hưởng đến hiện tại, từ đó thay đổi những hành vi và cảm xúc tiêu cực.
Lựa chọn phương pháp liệu pháp tâm lý nào phù hợp với bạn sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Mức độ nghiêm trọng của rối loạn lo âu
- Nguyên nhân gây ra rối loạn lo âu
- Sở thích và nhu cầu cá nhân của bạn (theo sự đánh giá và khuyến cáo của chuyên gia tâm lý)
Thông tin tham khảo:
Rối loạn lo âu là một bệnh lý cần được điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa/ chuyên gia tâm lý theo tiêu chuẩn được khoa học xác nhận. Việc tự ý điều trị bằng thuốc hoặc các phương pháp khác có thể không hiệu quả và thậm chí có thể gây hại. Nếu bạn nghi ngờ mình mắc hội chứng rối loạn lo âu, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nếu bạn hay người thân gặp khó khăn trong vấn đề rối loạn lo âu, hãy đặt lịch hoặc liên hệ hotline / zalo 0383720880, các chuyên gia tâm lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống sẽ hỗ trợ, tư vấn và đồng hành giúp các bạn hồi phục sức khỏe tinh thần một cách tốt nhất.
Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI
Viết bình luận