Rối Loạn Hưng Cảm và Tất Cả Những Điều Bạn Cần Biết
- Người viết: Đỗ Thị Bích Hạnh lúc
- Tin tức
- - 0 Bình luận
Rối Loạn Hưng Cảm là gì?
Rối loạn hưng cảm, hay còn gọi là bệnh hưng cảm, là một hội chứng tâm lý đặc trưng bởi tình trạng phấn khích quá mức, tràn đầy năng lượng, và cảm xúc thay đổi bất thường. Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), chứng hưng cảm là sự gia tăng hoạt động tâm lý và thể chất vượt mức bình thường, khiến người mắc phải thường xuyên có những hành vi và cảm xúc cực đoan.
Rối loạn hưng cảm đặc trưng bởi tình trạng phấn khích quá mức, cảm xúc thay đổi thất thường
Các Giai Đoạn Của Bệnh Hưng Cảm
Theo Phân loại thống kê quốc tế về các bệnh tật và vấn đề sức khỏe liên quan (ICD), rối loạn hưng cảm được chia thành ba giai đoạn chính: hưng cảm nhẹ (hypomania), hưng cảm cấp tính (acute mania), và hưng cảm nặng (delirious mania).
Giai Đoạn 1: Hưng Cảm Nhẹ (Hypomania)
Ở giai đoạn này, người mắc và những người xung quanh có thể không nhận ra các triệu chứng ban đầu. Các biểu hiện thường gặp bao gồm:
- Bốc đồng, dễ cáu kỉnh
- Mất ngủ, giảm thời gian ngủ hàng ngày
Giai Đoạn 2: Hưng Cảm Cấp Tính (Acute Mania)
Giai đoạn này xuất hiện đột ngột và làm cho người mắc phải có những hành động thiếu suy nghĩ, bộc phát, thiếu kiểm soát. Các dấu hiệu thường gặp là:
- Suy nghĩ nhanh, nói liên tục về nhiều chủ đề
- Không ngủ, giảm khả năng nhận thức thực tế
Giai Đoạn 3: Hưng Cảm Nặng (Delirious Mania)
Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất với sự kết hợp của triệu chứng hưng cảm cấp tính và mê sảng. Biểu hiện bao gồm:
- Nói lung tung, mất phương hướng
- Mất khả năng nhận thức, có thể xuất hiện ảo giác
Bệnh hưng cảm gồm nhiều triệu chứng đa dạng
Triệu Chứng Hưng Cảm
Bệnh hưng cảm thường đi kèm với nhiều triệu chứng đa dạng, bao gồm:
- Dễ bị phân tâm, ảo thanh, ảo giác: Người mắc dễ chuyển đổi sự chú ý và có thể nghe thấy những âm thanh không có thật.
- Suy nghĩ nhiều, ý tưởng nảy ra liên tục: Những suy nghĩ và ý tưởng mới liên tục xuất hiện trong đầu.
- Rối loạn ăn uống: Tăng cảm giác thèm ăn, ăn nhiều hoặc ăn nhanh.
- Giảm nhu cầu ngủ: Người mắc thường chỉ ngủ vài giờ mỗi đêm nhưng vẫn cảm thấy đầy năng lượng.
- Tăng ham muốn tình dục: Có thể trở nên sỗ sàng, suồng sã.
- Hành động thiếu suy nghĩ: Thường gây ra chi tiêu quá mức hoặc thực hiện các hành vi liều lĩnh.
- Hoạt động hưng phấn, bồn chồn: Không thể ngồi yên và luôn luôn cảm thấy cần phải làm điều gì đó.
- Năng lượng cao, dễ nổi cáu: Dễ dàng nổi cáu, kích động và không thể tự kiểm soát cảm xúc.
- Hoang tưởng: Có những suy nghĩ phi thực tế, thậm chí tự cho mình có quyền năng đặc biệt.
Rối Loạn Hưng Cảm: Nguyên Nhân và Yếu Tố Nguy Cơ
Nguyên nhân cụ thể gây ra rối loạn hưng cảm vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng yếu tố di truyền và sự mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh trong não đóng vai trò quan trọng.
Có nhiều yếu tố dẫn đến mắc bệnh hưng cảm
Yếu Tố Nguy Cơ Dẫn Đến Rối Loạn Hưng Cảm
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc rối loạn hưng cảm bao gồm:
- Yếu tố di truyền: Người có người thân mắc rối loạn hưng cảm có nguy cơ cao hơn.
- Tuổi tác: Người từ 30 tuổi trở lên có nguy cơ cao hơn.
- Rối loạn giấc ngủ: Thời gian ngủ không đều đặn.
- Sử dụng chất kích thích: Ma túy, rượu, bia và các chất kích thích khác.
- Bệnh lý ác tính: Một số bệnh nghiêm trọng cũng có thể gây ra hành vi hưng cảm.
- Ngộ độc thuốc: Đặc biệt là cocaine và methamphetamine.
- Tác dụng phụ của thuốc: Thuốc kháng viêm steroid và thuốc chống trầm cảm SSRI.
Khi phát hiện bị chứng hưng cảm, cần có phương pháp điều trị kịp thời
Phương Pháp Điều Trị Rối Loạn Hưng Cảm
Điều trị rối loạn hưng cảm thường bao gồm một số phương pháp sau:
1. Sử Dụng Thuốc
Các loại thuốc thường được dùng để kiểm soát cơn hưng cảm hoặc chống loạn thần bao gồm:
- Aripiprazole (Abilify®)
- Lurasidone (Latuda®)
- Olanzapine (Zyprexa®)
- Quetiapine (Seroquel®)
- Risperidone (Risperdal®)
Đôi khi, các bác sĩ cũng kết hợp với thuốc chống trầm cảm để điều trị.
2. Liệu Pháp Tâm Lý
Ngoài thuốc, bác sĩ cũng có thể kết hợp các liệu pháp tâm lý:
- Liệu Pháp Nhận Thức Hành Vi (CBT): Giúp bệnh nhân rèn luyện khả năng tự nhận thức, nhận diện và thay đổi các thói quen hành vi tiêu cực.
3. Phương Pháp Sốc Điện (ECT)
Sốc điện có thể được sử dụng trong các trường hợp nghiêm trọng mà các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
4. Thay Đổi Lối Sống
Cải thiện lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tinh thần:
- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh.
- Đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng.
- Tập thể dục đều đặn để giảm căng thẳng.
Rối loạn hưng cảm là một tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể được kiểm soát và điều trị hiệu quả thông qua các phương pháp điều trị tâm lý và dược lý phù hợp. Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của bệnh hưng cảm. Với sự can thiệp đúng đắn, cuộc sống của người bệnh có thể được cải thiện đáng kể.
Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn, băn khoăn, thắc mắc về chứng rối loạn hưng cảm, vui lòng liên hệ với Viện Tâm Lý Đời Sống qua hotline / zalo 0383720880 để được tư vấn chi tiết.
Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI
Viết bình luận