Hội chứng sợ màu sắc (Chromophobia): Nỗi ám ảnh từ những gam màu

Hội chứng sợ màu sắc (hay còn gọi là Chromophobia) là một dạng rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi ít gặp. Người bệnh mắc hội chứng này sẽ có nỗi sợ hãi vô lý và tột độ đối với màu sắc. Khi nhìn thấy màu sắc, họ sẽ trở nên lo lắng, sợ hãi và có thể đi kèm với các triệu chứng thể chất.

Biểu hiện của hội chứng sợ màu sắc

• Có nỗi sợ vô lý, thái quá về màu sắc: Người mắc hội chứng sợ màu sắc có thể sợ hãi một hoặc nhiều màu sắc, tuy nhiên đa phần họ thường sợ hãi các màu sắc tươi sáng.

• Nỗi sợ về màu sắc kéo dài ít nhất 6 tháng và gây ra nhiều phiền toái, cản trở trong cuộc sống: Nỗi sợ hãi này khiến cho người bệnh luôn lo lắng, bất an, căng thẳng và có các hành vi né tránh những tình huống có màu sắc gây ra nỗi sợ.

• Khi nhìn thấy màu sắc "nhạy cảm", nỗi sợ sẽ gia tăng tột độ đi kèm với các cảm xúc mạnh mẽ và phản ứng thể chất: Người bệnh có thể cảm thấy chóng mặt, choáng váng, đau đầu, sợ hãi cực độ, ớn lạnh, run rẩy, đổ mồ hôi, tim đập nhanh, khó thở, tăng nhịp tim, khó chịu ở vùng thượng vị, có cảm giác tách rời thực tại, xuất hiện nỗi sợ bị mất kiểm soát, sợ chết và sợ mất trí nhớ.

• Luôn né tránh đề cập đến và không sử dụng đồ dùng, trang phục, quần áo có màu sắc gây ra nỗi sợ: Người bệnh cũng từ chối đến quán cà phê, siêu thị, nơi công cộng,... vì sợ rằng sẽ phải đối mặt với nỗi sợ do màu sắc gây ra.

Một số hội chứng với những nỗi sợ màu sắc cụ thể:

Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ màu sắc

• Tổn thương trong quá khứ: Giống như các rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác, hội chứng Chromophobia cũng có thể phát triển từ những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ. Ví dụ như tai nạn nghiêm trọng, hỏa hoạn, suýt chết đuối, bị bắt cóc, cưỡng bức,... Những màu sắc có thể gợi nhắc đến những sự kiện khủng khiếp này và dần dần hình thành nỗi sợ vô lý với màu sắc.

• Ảnh hưởng của bệnh tự kỷ: Trẻ em mắc hội chứng tự kỷ thường có khiếm khuyết về nhận thức, khả năng ngôn ngữ kém, hành vi bất thường và thiếu tương tác xã hội. Bên cạnh đó, tự kỷ cũng khiến cho trẻ nhạy cảm hơn với âm thanh và màu sắc. Trẻ mắc hội chứng tự kỷ có thể cảm thấy sợ hãi hoặc khó chịu khi nhìn thấy một màu sắc nào đó.

• Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy hội chứng sợ màu sắc có thể có liên quan đến yếu tố di truyền.

• Ảnh hưởng từ gia đình: Nếu cha mẹ hoặc người thân mắc hội chứng sợ màu sắc, trẻ em có nguy cơ cao mắc hội chứng này hơn.

• Rối loạn nồng độ chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ: Sự mất cân bằng nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine và norepinephrine trong não bộ có thể góp phần gây ra hội chứng sợ màu sắc.

• Các vấn đề tâm lý, tâm thần khác: Hội chứng Chromophobia có thể đi kèm với các vấn đề tâm lý, tâm thần khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn lo âu lan tỏa, trầm cảm, rối loạn hoảng sợ và rối loạn tâm thần liên quan đến nghiện chất.

Hội chứng sợ màu sắc có thể do một hoặc nhiều nguyên nhân gây ra và có ảnh hưởng tiêu cực tới cuộc sống người bệnh

Ảnh hưởng của hội chứng sợ màu sắc

• Hạn chế khả năng học tập và làm việc: Do phải né tránh những nơi có màu sắc, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong học tập và làm việc.

• Gây ra các vấn đề về tâm lý: Hội chứng sợ màu sắc có thể khiến cho người bệnh dễ bị trầm cảm, rối loạn lo âu xã hội và có nguy cơ cao sử dụng chất kích thích.

• Gây ra các vấn đề về sức khỏe thể chất: Do lo âu và căng thẳng kéo dài, người bệnh có thể mắc các vấn đề về sức khỏe thể chất như đau đầu, rối loạn tiêu hóa, mất ngủ,...

Cách điều trị hội chứng sợ màu sắc

• Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là phương pháp điều trị hiệu quả cho hội chứng sợ màu sắc. Liệu pháp này giúp người bệnh nhận thức được những suy nghĩ và hành vi tiêu cực của bản thân, từ đó thay đổi chúng một cách tích cực.

• Liệu pháp tiếp xúc: Liệu pháp này giúp người bệnh dần dần tiếp xúc với màu sắc gây ra nỗi sợ hãi theo mức độ tăng dần. Bắt đầu từ việc nhìn thấy màu sắc trong hình ảnh, sau đó là video, và cuối cùng là những vật thể có màu sắc đó trong thực tế. Liệu pháp này cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia tâm lý để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

• Thuốc: Trong một số trường hợp, thuốc có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng lo âu và hoảng loạn của hội chứng sợ màu sắc. Tuy nhiên, thuốc chỉ nên được sử dụng kết hợp với liệu pháp tâm lý chứ không nên sử dụng đơn độc.

Các biện pháp tự chăm sóc:

• Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất giúp giải phóng endorphin, giúp giảm căng thẳng và lo âu.

• Kỹ thuật thư giãn: Các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hít thở sâu có thể giúp giảm bớt căng thẳng và lo âu, đồng thời cải thiện chất lượng giấc ngủ.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể và hỗ trợ sức khỏe tinh thần.

• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cải thiện tâm trạng và giảm bớt căng thẳng.

• Tránh xa caffeine và rượu bia: Caffeine và rượu bia có thể làm tăng lo âu và khiến các triệu chứng của hội chứng sợ màu sắc trở nên tồi tệ hơn.

• Tham gia các hoạt động xã hội: Tham gia các hoạt động xã hội giúp người bệnh kết nối với mọi người xung quanh và giảm bớt cảm giác cô đơn, lo lắng.

Thông tin tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22580-chromophobia-fear-of-colors

Hội chứng sợ màu sắc (Chromophobia) là một chứng rối loạn lo âu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, với sự điều trị phù hợp, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát nỗi sợ hãi của mình và sống một cuộc sống bình thường. 

Nếu bạn hay người thân có biểu hiện hoặc mắc Hội chứng sợ màu sắc, hãy đặt lịch hoặc liên hệ hotline / zalo 0383720880, các chuyên gia tâm lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống sẽ hỗ trợ, tư vấn và đồng hành giúp các bạn hồi phục sức khỏe tinh thần một cách tốt nhất.

Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống

- Trị liệu tâm lý cá nhân

- Trị liệu tâm lý thanh thiếu niên

- Trị liệu tâm lý gia đình

- Trị liệu nhóm

- Khai vấn cuộc sống và sự nghiệp