Hội chứng ám ảnh cân nặng: Khi con số trên bàn cân chi phối cuộc sống

• Lo lắng thái quá về hình thể và cân nặng: Họ luôn bận tâm về việc mình trông như thế nào, cân nặng bao nhiêu, và so sánh bản thân với người khác.

• Sợ hãi tăng cân: Nỗi sợ hãi này có thể đến mức ám ảnh, khiến họ luôn lo lắng về việc ăn uống và tập thể dục quá mức.

• Hình ảnh cơ thể tiêu cực: Họ có xu hướng nhìn nhận bản thân một cách tiêu cực, phóng đại khuyết điểm và đánh giá thấp điểm mạnh.

• Cảm giác xấu hổ và tự ti: Nỗi sợ hãi và hình ảnh cơ thể tiêu cực khiến họ cảm thấy xấu hổ, tự ti và ngại giao tiếp xã hội.

• Rối loạn tâm trạng: Họ có thể gặp các triệu chứng như lo âu, trầm cảm, cáu kỉnh, và mất ngủ.

Hành vi:

• Chế độ ăn uống rối loạn: Họ có thể nhịn ăn, ăn kiêng khắc nghiệt, ăn vặt, hoặc lạm dụng thuốc giảm cân.

• Tập luyện quá mức: Họ có thể tập thể dục nhiều giờ mỗi ngày, bất chấp sức khỏe bản thân.

• Hành vi thanh lọc cơ thể: Họ có thể sử dụng các biện pháp như thụt rửa ruột, gây nôn hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu để giảm cân nhanh chóng.

• Tránh né các hoạt động xã hội: Họ có thể hạn chế tham gia các hoạt động xã hội vì sợ bị đánh giá về ngoại hình.

• Lạm dụng chất kích thích: Họ có thể sử dụng rượu bia, ma túy hoặc các chất kích thích khác để kiểm soát cảm xúc và giảm cân.

Người mắc hội chứng ám ảnh cân nặng thường lo lắng thái quá về cân nặng của bản thân

• Yếu tố di truyền: Nghiên cứu cho thấy hội chứng ám ảnh cân nặng có thể di truyền trong gia đình. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột thịt của bạn mắc hội chứng này, bạn có nguy cơ mắc cao hơn.

• Yếu tố tâm lý: Một số người có xu hướng dễ bị lo âu và ám ảnh hơn những người khác. Những người này có thể có nguy cơ cao hơn mắc hội chứng ám ảnh cân nặng, đặc biệt nếu họ có những trải nghiệm tiêu cực liên quan đến cân nặng hoặc ngoại hình trong quá khứ.

• Áp lực xã hội: Xã hội ngày nay thường đề cao những giá trị về ngoại hình, đặc biệt là vóc dáng thon gọn. Điều này có thể tạo áp lực lên mọi người, khiến họ lo lắng về cân nặng và hình ảnh cơ thể của mình.

• Tiếp xúc với các phương tiện truyền thông: Các phương tiện truyền thông thường xuyên miêu tả những hình ảnh cơ thể "hoàn hảo", điều này có thể khiến mọi người cảm thấy không hài lòng với ngoại hình của bản thân và dẫn đến ám ảnh cân nặng.

• Chế độ ăn uống và tập luyện: Những người có chế độ ăn uống không lành mạnh hoặc tập luyện quá mức có thể có nguy cơ cao hơn mắc hội chứng ám ảnh cân nặng.

• Rối loạn tâm lý khác: Hội chứng ám ảnh cân nặng có thể đi kèm với các rối loạn tâm lý khác như rối loạn ăn uống (anorexia nervosa, bulimia nervosa), rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), hoặc trầm cảm.

Về sức khỏe thể chất:

• Suy dinh dưỡng: Do chế độ ăn uống thiếu hụt hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, người bệnh có thể bị thiếu hụt các vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng thiết yếu, dẫn đến suy dinh dưỡng.

• Mất cân bằng điện giải: Việc sử dụng các biện pháp thanh lọc cơ thể như thụt rửa ruột hoặc lạm dụng thuốc lợi tiểu có thể gây mất cân bằng điện giải trong cơ thể, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như tim đập nhanh, chuột rút, yếu cơ, và thậm chí tử vong.

• Các vấn đề tim mạch: Do thiếu hụt dinh dưỡng và mất cân bằng điện giải, người bệnh có nguy cơ cao mắc các vấn đề tim mạch như rối loạn nhịp tim, huyết áp thấp, và suy tim.

• Loãng xương: Do chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D, người bệnh có nguy cơ cao bị loãng xương, dẫn đến xương yếu, dễ gãy.

• Suy giảm hệ miễn dịch: Do thiếu hụt dinh dưỡng, hệ miễn dịch của người bệnh có thể suy yếu, khiến họ dễ mắc bệnh hơn.

Về sức khỏe tinh thần:

• Lo âu và trầm cảm: Nỗi ám ảnh về cân nặng và hình ảnh cơ thể tiêu cực có thể dẫn đến lo âu và trầm cảm.

• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Người bệnh có thể có những hành vi lặp đi lặp lại như kiểm tra cân nặng liên tục, rửa tay quá thường xuyên, hoặc sắp xếp đồ đạc một cách quá mức.

• Mất ngủ: Nỗi lo âu và trầm cảm có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc ngủ ngon giấc.

• Giảm khả năng tập trung: Lo lắng và ám ảnh có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của người bệnh, khiến họ gặp khó khăn trong học tập và làm việc.

Về chất lượng cuộc sống:

• Tránh né các hoạt động xã hội: Do lo lắng về việc bị đánh giá về ngoại hình, người bệnh có thể hạn chế tham gia các hoạt động xã hội, dẫn đến cô lập bản thân.

• Mối quan hệ rạn nứt: Nỗi ám ảnh cân nặng có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ của người bệnh với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.

• Giảm hiệu quả công việc và học tập: Lo lắng, mất tập trung và các vấn đề sức khỏe khác có thể ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và học tập của người bệnh.

• Suy giảm lòng tự trọng: Nỗi ám ảnh về cân nặng và hình ảnh cơ thể tiêu cực có thể khiến người bệnh cảm thấy xấu hổ, tự ti và mất đi lòng tự trọng.

Lưu ý:

Mức độ nghiêm trọng của các hậu quả có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hội chứng ám ảnh cân nặng và thời gian mắc bệnh.

Liệu pháp tâm lý:

• Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): Đây là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho người mắc hội chứng ám ảnh cân nặng. CBT giúp người bệnh nhận thức và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực liên quan đến cân nặng và hình ảnh cơ thể.

• Liệu pháp gia đình: Liệu pháp này có thể giúp cải thiện giao tiếp và hỗ trợ giữa các thành viên trong gia đình, từ đó giúp người bệnh cảm thấy được thấu hiểu và giảm bớt lo lắng.

• Liệu pháp nhóm: Liệu pháp nhóm giúp người bệnh có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ những người khác đang mắc cùng một hội chứng.

Thuốc:

• Thuốc chống trầm cảm: Thuốc chống trầm cảm có thể giúp giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm.

• Thuốc chống lo âu: Thuốc chống lo âu có thể giúp giảm các triệu chứng lo âu và hoảng loạn.

• Thuốc ổn định tâm trạng: Thuốc ổn định tâm trạng có thể được sử dụng để điều trị các rối loạn tâm lý đi kèm với hội chứng ám ảnh cân nặng, chẳng hạn như rối loạn lưỡng cực.

Chế độ ăn uống và tập luyện:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, cân bằng giữa các nhóm thực phẩm và phù hợp với nhu cầu cơ thể.

• Tập luyện thể dục thể thao: Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần, đồng thời giúp người bệnh kiểm soát cân nặng một cách lành mạnh.

Hỗ trợ từ người thân và bạn bè:

• Sự thấu hiểu và hỗ trợ từ gia đình và bạn bè: Việc được thấu hiểu, động viên và hỗ trợ từ những người thân yêu có thể giúp người bệnh cảm thấy thoải mái, tự tin và có động lực để điều trị.

• Tham gia các nhóm hỗ trợ: Tham gia các nhóm hỗ trợ dành cho người mắc hội chứng ám ảnh cân nặng có thể giúp người bệnh chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi từ những người khác và nhận được sự hỗ trợ tinh thần.

5. Cách phòng ngừa hội chứng ám ảnh cân nặng

• Nâng cao nhận thức về hội chứng ám ảnh cân nặng: Cần cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về hội chứng này cho mọi người, đặc biệt là thanh thiếu niên, để họ hiểu rõ về các biểu hiện, hậu quả và cách điều trị.