Tìm hiểu về các loại trầm cảm và hướng dẫn cách tự nhận diện
- Người viết: Đỗ Thị Bích Hạnh lúc
- Tin tức
- - 0 Bình luận
Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng phổ biến ảnh hưởng đến rất nhiều người trong xã hội hiện nay. Có nhiều loại trầm cảm khác nhau, mỗi loại có những triệu chứng và mức độ nghiêm trọng riêng. Viện Tâm Lý Đời Sống sẽ giới thiệu tổng quan về các loại trầm cảm thường gặp nhất.
1. Rối loạn trầm cảm nặng (Major Depressive Disorder - MDD)
Một trong các loại trầm cảm phổ biến nhất là Rối loạn trầm cảm nặng MDD (Major Depressive Disorder - MDD), ảnh hưởng đến khoảng 7% người trưởng thành ở Việt Nam vào một thời điểm nào đó trong đời. Trầm cảm nặng MDD gây ra những thay đổi tâm trạng, suy nghĩ và hành vi nghiêm trọng, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hoạt động hàng ngày của người bệnh.
Triệu chứng điển hình khi mắc rối loạn trầm cảm nặng MDD
- Cảm xúc: Buồn bã, chán nản, tuyệt vọng kéo dài hơn hai tuần.
- Suy nghĩ: Suy nghĩ tiêu cực về bản thân, cuộc sống, tương lai. Mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích. Khó tập trung, ghi nhớ, đưa ra quyết định. Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử.
- Hành vi: Thay đổi cảm giác thèm ăn (ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít). Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều. Mệt mỏi, thiếu năng lượng. Bồn chồn, lo lắng hoặc chậm chạp. Tránh né giao tiếp xã hội.
- Cảm giác cơ thể: Đau nhức, mệt mỏi, táo bón, tiêu chảy, thay đổi ham muốn tình dục.
Rối loạn trầm cảm nặng là loại trầm cảm phổ biến và có tác động tiêu cực rõ rệt nhất tới cuộc sống người bệnh
2. Rối loạn lưỡng cực
Rối loạn lưỡng cực (còn gọi là bệnh hưng trầm cảm) là một rối loạn tâm trạng gây ra những thay đổi tâm trạng cực đoan, dao động giữa hưng cảm (cảm giác cực kỳ vui vẻ, phấn khích) và trầm cảm. Có nhiều loại rối loạn lưỡng cực khác nhau, mỗi loại có những triệu chứng và mức độ nghiêm trọng riêng.
Phân loại rối loạn lưỡng cực:
- Rối loạn lưỡng cực loại I: Gây ra các giai đoạn hưng cảm hoàn toàn, kéo dài ít nhất một tuần, sau đó trải qua giai đoạn trầm cảm riêng biệt.
- Rối loạn lưỡng cực loại II: Gây ra các giai đoạn trầm cảm nặng, nhưng không có giai đoạn hưng cảm hoàn toàn.
- Rối loạn lưỡng cực hỗn hợp: Gây ra các giai đoạn hưng cảm và trầm cảm xen kẽ nhau mà không có giai đoạn bình thường.
Triệu chứng
- Giai đoạn hưng cảm:
- Cảm giác cực kỳ vui vẻ, phấn khích.
- Năng lượng cao, tràn đầy sức sống.
- Suy nghĩ nhanh, nói nhiều.
- Khó ngủ.
- Hành vi liều lĩnh, thiếu suy nghĩ.
- Ảo giác, hoang tưởng (trong một số trường hợp nặng).
- Giai đoạn trầm cảm:
- Cảm giác buồn bã, chán nản.
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng.
- Khó tập trung, ghi nhớ, đưa ra quyết định.
- Mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích.
- Thay đổi cảm giác thèm ăn (ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít).
- Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử.
Rối loạn lưỡng cực là trạng thái thay đổi tâm trạng cực đoan thất thường
3. Rối loạn trầm cảm theo mùa (Seasonal Affective Disorder - SAD)
Rối loạn trầm cảm theo mùa (SAD) là một trong các loại trầm cảm khá đặc thù, thường chỉ xảy ra vào những tháng mùa thu và mùa đông, khi có ít ánh sáng mặt trời hơn. SAD thường biến mất vào mùa xuân và mùa hè khi thời tiết ấm hơn và có nhiều ánh sáng mặt trời hơn.
Triệu chứng:
- Cảm giác buồn bã, chán nản, tuyệt vọng.
- Mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích.
- Thay đổi cảm giác thèm ăn (ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít).
- Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng.
- Khó tập trung, ghi nhớ, đưa ra quyết định.
- Cảm giác vô giá trị, tội lỗi.
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử.
Ngoài ra, SAD có thể có một số triệu chứng khác, bao gồm:
- Bồn chồn, lo lắng.
- Dễ cáu kỉnh.
- Khó khăn trong các mối quan hệ.
- Giảm ham muốn tình dục.
Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc SAD hơn, bao gồm:
- Phụ nữ: Phụ nữ có nhiều khả năng mắc SAD hơn nam giới.
- Người trẻ tuổi: SAD thường phổ biến nhất ở người trẻ tuổi.
- Người có tiền sử trầm cảm: Nếu bạn đã từng bị trầm cảm trong quá khứ, bạn có nguy cơ cao mắc SAD hơn.
- Người sống ở vùng vĩ độ cao: Ở những vùng vĩ độ cao, thời gian ban ngày ngắn hơn vào mùa đông, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc SAD.
Rối loạn trầm cảm theo mùa thường chỉ xảy ra vào mùa thu và mùa đông
4. Rối loạn trầm cảm sau sinh (Postpartum Depression - PPD)
Rối loạn trầm cảm sau sinh (PPD) là một dạng trầm cảm có thể ảnh hưởng đến phụ nữ sau khi sinh con. Trầm cảm sau sinh PPD thường xảy ra trong vòng vài tuần sau khi sinh, nhưng cũng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào trong vòng một năm đầu tiên sau sinh.
Triệu chứng thường gặp
- Cảm giác buồn bã, chán nản, tuyệt vọng kéo dài hơn hai tuần.
- Mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích.
- Thay đổi cảm giác thèm ăn (ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít).
- Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng.
- Khó tập trung, ghi nhớ, đưa ra quyết định.
- Cảm giác vô giá trị, tội lỗi.
- Suy nghĩ về việc làm hại bản thân hoặc em bé.
Ngoài ra, trầm cảm sau sinh PPD có thể có một số triệu chứng khác, bao gồm:
- Bồn chồn, lo lắng.
- Dễ cáu kỉnh.
- Khó khăn trong các mối quan hệ.
- Giảm ham muốn tình dục.
- Cảm giác không gắn kết với em bé.
Trầm cảm sau sinh thường xảy ra đối với phụ nữ sau khi sinh
5. Rối loạn trầm cảm dai dẳng (Persistent Depressive Disorder - PDD)
Rối loạn trầm cảm dai dẳng (PDD) là một dạng trầm cảm mãn tính với mức độ nhẹ đến trung bình. PDD được đặc trưng bởi tâm trạng buồn bã, chán nản kéo dài ít nhất hai năm, cùng với các triệu chứng khác tương tự Rối loạn trầm cảm nặng MDD ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh.
6. Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD)
Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD) là một dạng rối loạn tâm trạng nghiêm trọng xảy ra ở phụ nữ trong giai đoạn sau rụng trứng của chu kỳ kinh nguyệt. Các triệu chứng của PMDD thường bắt đầu khoảng một tuần trước khi bắt đầu kỳ kinh và biến mất trong vài ngày đầu tiên của kỳ kinh.
Triệu chứng phổ biến
- Tâm trạng: Buồn bã, chán nản, tuyệt vọng, dễ cáu kỉnh, bực bội.
- Suy nghĩ: Suy nghĩ tiêu cực, lo lắng, hay lo âu, khó tập trung.
- Hành vi: Thay đổi cảm giác thèm ăn (ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít), khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều, cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng, cảm giác bồn chồn, lo lắng, hay cáu kỉnh, dễ nổi giận, xa lánh giao tiếp xã hội.
- Cảm giác cơ thể: Đau nhức, chuột rút, đầy hơi, phù nề, thay đổi ham muốn tình dục.
Phân biệt PMDD với Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS)
Cả PMDD và PMS đều xảy ra trước kỳ kinh nguyệt, nhưng PMDD có các triệu chứng nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hoạt động hàng ngày của phụ nữ. PMS thường có các triệu chứng nhẹ hơn, chẳng hạn như đau bụng, đầy hơi, thay đổi tâm trạng.
Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt thường dễ bị nhầm lẫn với Hội chứng tiền kinh nguyệt
Ngoài ra, còn có các dạng trầm cảm khác ít phổ biến hơn:
- Rối loạn trầm cảm do lạm dụng chất gây nghiện.
- Rối loạn trầm cảm do bệnh mãn tính.
- Rối loạn trầm cảm do tâm thần phân liệt.
>> Tìm hiểu Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm
Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn, băn khoăn, thắc mắc về bệnh trầm cảm, vui lòng liên hệ với Viện Tâm Lý Đời Sống qua hotline / zalo 0383720880 để được tư vấn chi tiết.
Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI
Viết bình luận