Bệnh trầm cảm sau sinh - Những sự thật có thể bạn chưa biết!

Trầm cảm sau sinh những năm gần đây là khái niệm cực kỳ phổ biến. Vậy bệnh trầm cảm sau sinh là gì? khi gặp phải bệnh này thì có thể sẽ phải chịu hệ quả như thế nào và có cách nào phát hiện bệnh này sớm hay không? Cùng Viện Tâm Lý Đời Sống tìm hiểu qua bài viết này!

1. Trầm cảm sau sinh là gì?

Trầm cảm sau sinh là tình trạng rối loạn tâm trạng phổ biến ảnh hưởng đến phụ nữ sau khi sinh con. Do đó, việc hiểu rõ về căn bệnh này và tìm kiếm sự hỗ trợ kịp thời là vô cùng quan trọng.

Thực trạng trầm cảm sau sinh

• Tỷ lệ mắc bệnh cao: Theo WHO, khoảng 10% phụ nữ sau sinh trên thế giới bị mắc trầm cảm sau sinh, tỷ lệ trầm cảm sau sinh ở việt nam lên đến 30%.

• Tác động tiêu cực: Trầm cảm sau sinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của người mẹ, cũng như tác động tiêu cực tới sự phát triển của trẻ và hạnh phúc gia đình.

• Thiếu sự nhận thức: Nhiều phụ nữ sau sinh không nhận thức được mình mắc bệnh trầm cảm, dẫn đến việc thiếu sự hỗ trợ cần thiết.

• Sự kỳ thị: Trầm cảm sau sinh vẫn còn bị kỳ thị trong xã hội, khiến nhiều phụ nữ e dè tìm kiếm sự giúp đỡ.

Một số đặc điểm chính của trầm cảm sau sinh

• Xuất hiện trong vòng 4 tuần sau khi sinh: Tuy nhiên, cũng có trường hợp bệnh xuất hiện muộn hơn, sau vài tháng hoặc thậm chí vài năm sau sinh.

• Có thể xảy ra với bất kỳ ai: Bất kỳ phụ nữ nào sau sinh đều có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm sau sinh, bất kể tuổi tác, chủng tộc, dân tộc, địa vị xã hội hay mức độ giáo dục.

• Có nhiều triệu chứng: Các triệu chứng thường gặp bao gồm buồn bã, chán nản, lo âu, bồn chồn, mất ngủ, rối loạn ăn uống, có ý nghĩ tự tử.

• Có thể ảnh hưởng nghiêm trọng: Nếu không được điều trị, trầm cảm sau sinh có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như tự tử, lạm dụng chất kích thích, bỏ bê con cái, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

2. Hậu quả của trầm cảm sau sinh

• Đối với người mẹ:

  • Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần: Buồn bã, chán nản, lo âu, bồn chồn, mất ngủ, rối loạn ăn uống, có ý nghĩ tự tử.

  • Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất: Mệt mỏi, suy nhược, đau nhức cơ thể, giảm ham muốn tình dục.

  • Ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc con: Khó khăn trong việc cho con bú, tắm rửa, thay tã, bế ẵm, dỗ dành con.

  • Gây rối loạn chức năng nhận thức: Khó tập trung, hay quên, đưa ra quyết định sai lầm.

  • Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác: Tim mạch, tiểu đường, ung thư.

• Đối với trẻ:

  • Ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần và thể chất: Trẻ có thể chậm phát triển, khó ngủ, quấy khóc nhiều, dễ cáu kỉnh, lo lắng.

  • Gây rối loạn hành vi: Trẻ có thể có những hành vi hung hăng, chống đối, hoặc thu mình, xa lánh mọi người.

  • Tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần trong tương lai: Trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh trầm cảm, lo âu, rối loạn ám ảnh sợ hãi khi trưởng thành.

  • Gây rối loạn về khả năng học tập và giao tiếp.

• Đối với gia đình:

  • Gây căng thẳng, mâu thuẫn trong gia đình: Người chồng và các thành viên khác trong gia đình có thể cảm thấy khó khăn trong việc thấu hiểu và hỗ trợ người phụ nữ mắc bệnh.

  • Ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình: Trầm cảm sau sinh có thể dẫn đến ly hôn, tan vỡ hạnh phúc gia đình.

  • Gây gánh nặng tài chính cho gia đình: Chi phí điều trị cho người mẹ và hỗ trợ chăm sóc con cái có thể khiến gia đình gặp khó khăn về tài chính.

3. Bài test trầm cảm sau sinh

Nếu nghi ngờ khả năng mình bị trầm cảm sau sinh hay không thì có một số bài test sàng lọc đơn giản có thể giúp bạn đánh giá nguy cơ mắc bệnh trầm cảm sau sinh:

• Bài test Trầm cảm sau sinh (EPDS)

  • Đây là bài test phổ biến nhất được sử dụng để sàng lọc trầm cảm sau sinh.

  • Bài test gồm 10 câu hỏi, mỗi câu trả lời được điểm từ 0 đến 3.

  • Điểm tổng từ 10 trở lên cho thấy bạn có nguy cơ cao mắc bệnh trầm cảm sau sinh.

• Bài test trầm cảm PHQ-9

  • Đây là bài test ngắn hơn với 9 câu hỏi, cũng được sử dụng để đánh giá nguy cơ mắc bệnh trầm cảm. 

  • Điểm tổng từ 10 trở lên cho thấy bạn có nguy cơ cao mắc bệnh trầm cảm.

Tuy nhiên, kết quả của các bài test chỉ mang tính chất tham khảo. Để chẩn đoán chính xác, bạn cần gặp bác sĩ tâm thần hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Ngoài ra, có thể tham khảo thêm những Dấu hiệu trầm cảm sau sinh để sớm nhận biết và hỗ trợ, giúp người bệnh nhanh chóng vượt qua căn bệnh về tâm lý này.

Tỷ lệ bệnh trầm cảm sau sinh ở Việt Nam khá cao và những hệ quả mà bệnh này để lại cũng rất nguy hiểm, chính vì vậy, để đảm bảo sức khỏe tâm lý cho bản thân, người thân và gia đình, nếu nghi ngờ hoặc có thắc mắc về bệnh trầm cảm sau sinh, hãy đặt lịch hoặc liên hệ hotline / zalo 0383720880, các chuyên gia tâm lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI sẽ hỗ trợ và tư vấn giúp bạn.

Tài liệu tham khảo

• https://www.webmd.com/depression/default.htm

Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI

- Trị liệu tâm lý cá nhân

- Trị liệu tâm lý thanh thiếu niên

- Trị liệu tâm lý gia đình

- Trị liệu tâm lý cặp đôi

- Trị liệu nhóm

- Khai vấn cuộc sống và sự nghiệp