Rối loạn thách thức chống đối (tiếng Anh: Oppositional Defiant Disorder hay còn được viết tắt là ODD) là một dạng rối loạn hành vi thường gặp ở trẻ em, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cả trẻ và gia đình. Trẻ mắc ODD thường xuyên biểu hiện những hành vi chống đối, thách thức, bướng bỉnh, dễ nổi giận và khó kiểm soát cảm xúc. 1. Rối loạn thách thức chống đối (ODD) là gì?Rối loạn thách thức chống đối (ODD) được định nghĩa trong Cẩm nang Chẩn đoán và thống kê rối loạn tâm thần (DSM-5) là một mô hình hành vi tiêu cực, thách thức, hoặc thậm chí thù địch dai dẳng hướng đến các nhân vật có thẩm quyền. Để được chẩn đoán ODD, trẻ phải biểu hiện ít nhất 4 trong số các triệu chứng sau trong ít nhất 6 tháng:Thường xuyên mất bình tĩnh: Trẻ thường xuyên dễ bị kích động, dễ bực bội và khó chịu.Tranh cãi với người lớn: Trẻ thường xuyên tranh cãi với người lớn, thách thức hoặc từ chối tuân theo yêu cầu, cố tình làm phiền người khác, đổ lỗi cho người khác.Có thái độ thù địch: Trẻ có thể thể hiện sự thù địch đối với những người có thẩm quyền, ví dụ như cha mẹ, giáo viên.Từ chối tuân thủ các quy tắc: Trẻ thường xuyên từ chối tuân thủ các quy tắc và quy định ở nhà trường hoặc gia đình.Cố ý làm phiền người khác: Trẻ cố ý làm phiền người khác, ví dụ như ngắt lời người khác, làm ồn ào.Đổ lỗi cho người khác: Trẻ thường xuyên đổ lỗi cho người khác về những sai lầm của chính mình.Dễ bực mình và tức giận: Trẻ dễ bực mình và tức giận, thường xuyên nổi nóng và mất kiểm soát cảm xúc.Hằn học hoặc thù oán: Trẻ có thể hằn học hoặc thù oán người khác.Trẻ bị rối loạn thách thức chống đối (ODD) có hành vi tiêu cực, thách thức, hoặc thậm chí thù địch dai dẳng2. Nguyên nhân dẫn đến Rối loạn thách thức chống đối ODDNguyên nhân của Rối loạn thách thức chống đối (ODD) được cho là do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm:Di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy ODD có thể có liên quan đến di truyền. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em mắc ODD, trẻ có nguy cơ mắc cao hơn.Sinh học: Sự thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn dậy thì có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi của các em, khiến các em dễ cáu kỉnh, bực bội và mất kiểm soát cảm xúc.Đặc điểm tính cách: Trẻ có tính cách bướng bỉnh, dễ nổi giận, khó kiểm soát cảm xúc có nguy cơ mắc ODD cao hơn.Tâm lý: Những sang chấn tâm lý như bị bạo hành, lạm dụng, hoặc thiếu thốn tình cảm gia đình có thể khiến các em cảm thấy bất an, lo lắng và có xu hướng chống đối. Áp lực học tập quá tải hoặc mâu thuẫn gia đình cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến ODD.Môi trường sống: Trẻ sống trong môi trường gia đình có nhiều mâu thuẫn, xung đột, hoặc thiếu sự quan tâm, chăm sóc từ cha mẹ có nguy cơ mắc ODD cao hơn.Các yếu tố nguy cơ khác: Một số yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng nguy cơ mắc ODD ở trẻ bao gồm: khả năng tự điều chỉnh hành vi kém, mắc các rối loạn khác như rối loạn lo âu, rối loạn trầm cảm, khả năng ngôn ngữ kém, nhận thức lệch lạc,...Nguyên nhân rối loạn thách thức chống đối (ODD) là do sự kết hợp của nhiều yếu tố3. Biểu hiện của chứng Rối loạn thách thức chống đối ODDDấu hiệu nhận biết Rối loạn thách thức chống đối (ODD) ở trẻ bao gồm:Tâm trạng tức giận và cáu kỉnh: Trẻ dễ dàng nổi nóng, mất kiểm soát cảm xúc trước những tình huống không như ý, thậm chí có những hành vi hung hăng như la hét, ném đồ đạc.Hành vi tranh cãi và thách thức: Trẻ thường xuyên tranh cãi, lý lẽ một cách gay gắt, bất chấp những lời khuyên nhủ hay yêu cầu của người lớn, thách thức hoặc từ chối tuân theo yêu cầu, cố tình làm phiền người khác, đổ lỗi cho người khác.Hành vi dễ tổn thương và trả thù: Trẻ thường nói những lời ác ý, cố gắng làm tổn thương cảm xúc người khác, có hành vi trả thù.Hiệu suất học tập và làm việc kém: Trẻ có thể gặp khó khăn trong học tập và làm việc do các vấn đề về hành vi và cảm xúc.Mối quan hệ xã hội kém: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ với bạn bè và gia đình do các vấn đề về hành vi.Thiếu trách nhiệm: Trẻ thường xuyên lơ là, vô trách nhiệm với các công việc được giao phó, thậm chí nói dối, trốn tránh nghĩa vụ.Lưu ý:Cần phân biệt ODD với những hành vi "ngỗ nghịch" thông thường của tuổi mới lớn. Những hành vi này thường xuất hiện trong thời gian ngắn và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của các em.Nếu các em chỉ có một vài dấu hiệu trên, không nhất thiết phải chẩn đoán ODD. Tuy nhiên, nếu các em có nhiều dấu hiệu và những hành vi này ảnh hưởng tiêu cực đến học tập, giao tiếp và cuộc sống, cần được đánh giá bởi chuyên gia tâm lý để chẩn đoán và có biện pháp can thiệp phù hợp.Trẻ bị Rối loạn thách thức chống đối ODD thường có Tâm trạng tức giận và cáu kỉnh4. Cách điều trị Rối loạn thách thức chống đốiRối loạn thách thức chống đối ODD hoàn toàn có thể được cải thiện nếu được can thiệp kịp thời và phù hợp. Cha mẹ, nhà trường và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ các em vượt qua giai đoạn khó khăn này.Liệu pháp tâm lý: Các liệu pháp như CBT (Liệu pháp Nhận thức Hành vi) hoặc DBT (Liệu pháp Hành vi Biện chứng) có thể giúp các em học cách kiểm soát cảm xúc, hành vi và giao tiếp hiệu quả hơn. Các chuyên gia tâm lý sẽ giúp các em nhận diện những suy nghĩ và hành vi tiêu cực, từ đó thay đổi cách nhìn nhận và ứng xử với những vấn đề trong cuộc sống.Tư vấn gia đình: Giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về ODD và có cách thức giáo dục phù hợp với con. Các chuyên gia sẽ tư vấn cho cha mẹ cách giao tiếp hiệu quả với con, cách đặt ra giới hạn và kỷ luật phù hợp, đồng thời tạo dựng môi trường gia đình tích cực, yêu thương để hỗ trợ con vượt qua ODD.Tạo môi trường sống tích cực: Cung cấp cho các em môi trường sống an toàn, yêu thương và có cơ hội tham gia các hoạt động lành mạnh. Cha mẹ nên dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu con cái, tạo điều kiện để các em chia sẻ những khó khăn, tâm tư tình cảm. Khuyến khích các em tham gia các hoạt động ngoại khóa, thể thao, hoặc các hoạt động tình nguyện để giúp các em phát triển các kỹ năng xã hội, học cách hợp tác và làm việc nhóm, đồng thời xây dựng lòng tự tin và tinh thần trách nhiệm.Khuyến khích giao tiếp cởi mở: Cha mẹ nên dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu con cái, tạo điều kiện để các em chia sẻ những khó khăn, tâm tư tình cảm. Cha mẹ cần thể hiện sự quan tâm, tin tưởng và tôn trọng con, tránh la mắng, đánh đập hoặc áp đặt con. Tạo bầu không khí gia đình cởi mở, ấm áp để các em cảm thấy thoải mái và an toàn khi chia sẻ với cha mẹ.Áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp: Cha mẹ cần áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với độ tuổi và tính cách của con. Tránh nuông chiều, dung túng cho những hành vi sai trái của con. Đặt ra những quy tắc rõ ràng, nhất quán và kiên trì thực hiện. Khen thưởng khi con có những hành vi tốt và uốn nắn, sửa chữa khi con có những hành vi sai trái.Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp: Nếu các biện pháp tại nhà không hiệu quả, cha mẹ nên đưa con đến gặp chuyên gia tâm lý để được đánh giá và tư vấn cụ thể. Các chuyên gia tâm lý sẽ có những biện pháp can thiệp phù hợp với tình trạng của con, giúp con vượt qua Rối loạn thách thức chống đối (ODD) và phát triển một cách khỏe mạnh.Rối loạn thách thức chống đối ODD hoàn toàn có thể được cải thiện nếu được can thiệp kịp thời và phù hợp5. Vai trò của từng "nhân tố" hỗ trợ Rối loạn thách thức chống đốiCha mẹ:Là những người có vai trò quan trọng nhất trong việc hỗ trợ con vượt qua ODD. Cha mẹ cần kiên nhẫn, thấu hiểu và tạo môi trường sống an toàn, yêu thương cho con.Áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp, tránh la mắng, đánh đập hoặc áp đặt con.Khuyến khích con chia sẻ và lắng nghe con một cách cởi mở.Hỗ trợ con tham gia các hoạt động giáo dục và giải trí lành mạnh.Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp khi cần thiết.Nhà trường:Cần phối hợp chặt chẽ với gia đình để theo dõi, hỗ trợ học sinh có biểu hiện ODD.Tạo môi trường học tập an toàn, thân thiện và tôn trọng học sinh.Tổ chức các hoạt động giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản để giúp học sinh hiểu rõ hơn về những thay đổi của cơ thể và tâm lý during tuổi dậy thì.Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời những trường hợp học sinh có biểu hiện ODD.Tổ chức các chương trình tư vấn tâm lý cho học sinh để giúp các em giải quyết những khó khăn trong học tập và cuộc sống.Cộng đồng:Cần chung tay góp sức tạo môi trường sống lành mạnh cho trẻ em, tránh những tác động tiêu cực như bạo lực, xâm hại tình dục, ma túy, ...Nâng cao nhận thức của cộng đồng về ODD để có thể hỗ trợ các em và gia đình một cách hiệu quả hơn.Tạo điều kiện cho các em tham gia các hoạt động xã hội, thể thao, văn hóa để giúp các em phát triển toàn diện.Rối loạn thách thức chống đối (ODD) là vấn đề phức tạp và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng để hỗ trợ các em vượt qua. Với sự kiên nhẫn, thấu hiểu và những biện pháp can thiệp phù hợp, các em hoàn toàn có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này và phát triển một cách khỏe mạnh, trở thành những công dân có ích cho xã hội.Nếu bạn hay người thân có biểu hiện hoặc mắc rối loạn thách thức chống đối ODD, hãy đặt lịch hoặc liên hệ hotline / zalo 0383720880, các chuyên gia tâm lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống sẽ hỗ trợ, tư vấn và đồng hành giúp các bạn hồi phục sức khỏe tinh thần một cách tốt nhất.Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống- Trị liệu tâm lý cá nhân- Trị liệu tâm lý thanh thiếu niên- Trị liệu tâm lý gia đình- Trị liệu nhóm- Khai vấn cuộc sống và sự nghiệp
Bức tranh về thực trạng trẻ em Việt Nam mắc bệnh trầm cảm vì gia đình đang ngày càng trở nên u ám. Theo thống kê của Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia, tỷ lệ trẻ em từ 15 đến 19 tuổi mắc các rối loạn tâm thần đang gia tăng, trong đó trầm cảm chiếm tỷ lệ cao nhất. Nguyên nhân chủ yếu được cho là do những mâu thuẫn, áp lực từ gia đình, khiến các em cảm thấy bế tắc, tuyệt vọng và không lối thoát. Tác hại của trầm cảm vì gia đìnhTrầm cảm vì gia đình không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn tác động tiêu cực đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của trẻ em.Về mặt tinh thần: Trẻ em có thể gặp các vấn đề như lo âu, sợ hãi, mất ngủ, rối loạn ăn uống, suy nghĩ tiêu cực, thậm chí có ý định tự tử.Về mặt học tập: Trẻ em khó tập trung, giảm khả năng ghi nhớ, sa sút kết quả học tập.Về mặt xã hội: Trẻ em trở nên khép kín, ít giao tiếp, ngại giao tiếp với bạn bè và người thân.Về mặt thể chất: Trẻ em có thể gặp các vấn đề sức khỏe như suy yếu hệ miễn dịch, đau dạ dày, rối loạn tim mạch, v.v.Trẻ bị trầm cảm vì gia đình đến thì nhiều yếu tố như mâu thuẫn gia đình, áp lực học tập, thiếu sự quan tâm, ...Nguyên nhân dẫn đến trẻ em trầm cảm vì gia đìnhCó nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ em mắc bệnh trầm cảm do gia đình, bao gồm:Mâu thuẫn gia đình: Những cuộc cãi vã, bạo lực gia đình, thiếu sự quan tâm, thấu hiểu từ cha mẹ có thể khiến trẻ em cảm thấy bất an, lo lắng và dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực.Áp lực học tập và kỳ vọng quá cao: Cha mẹ đặt quá nhiều kỳ vọng vào con cái về thành tích học tập, so sánh với người khác, hay áp dụng những phương pháp giáo dục hà khắc có thể khiến trẻ em cảm thấy áp lực, tự ti và dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực.Thiếu sự chia sẻ và quan tâm: Khi con cái gặp khó khăn, buồn bã, họ không nhận được sự chia sẻ, thấu hiểu và động viên từ cha mẹ, khiến họ cảm thấy cô đơn, lạc lõng và dễ rơi vào trạng thái trầm cảm.Bạo hành gia đình: Bạo hành thể chất, tinh thần hay tình dục từ cha mẹ hoặc người thân trong gia đình có thể để lại những tổn thương tâm lý nặng nề, khiến nạn nhân cảm thấy bế tắc, tuyệt vọng và có nguy cơ cao mắc bệnh trầm cảm. Biểu hiện của trẻ em bị trầm cảm vì áp lực gia đìnhCha mẹ và người thân cần chú ý đến những biểu hiện sau đây để có thể nhận biết và giúp đỡ trẻ em kịp thời:Thay đổi tâm trạng: Trẻ em thường xuyên buồn bã, chán nản, mất hứng thú với mọi hoạt động.Thay đổi thói quen ăn uống và ngủ nghỉ: Trẻ em có thể ăn uống thất thường, ngủ không ngon giấc hoặc ngủ quá nhiều.Mất tập trung: Trẻ em khó tập trung, giảm khả năng ghi nhớ, sa sút kết quả học tập.Có những hành vi tiêu cực: Trẻ em có thể tự làm tổn thương bản thân, sử dụng chất kích thích hoặc có ý định tự tử.Tránh né giao tiếp: Trẻ em trở nên ít giao tiếp với bạn bè và người thân.Cha mẹ cần xây dựng cho trẻ một môi trường an toàn, yêu thương và thấu hiểuCách điều trị và khắc phụcNếu nghi ngờ con mình mắc bệnh trầm cảm vì gia đình, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp chuyên gia tâm lý để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp tâm lý giúp trẻ em hiểu rõ bản thân, học cách kiểm soát cảm xúc và hành vi, phát triển kỹ năng đối phó với stress và giải quyết vấn đề.Sử dụng thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm để giúp trẻ cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên cần hạn chế cho trẻ uống thuốc quá sớm.Thay đổi môi trường gia đình: Cha mẹ cần tạo dựng một môi trường gia đình an toàn, yêu thương và thấu hiểu để giúp trẻ cảm thấy thoải mái và được hỗ trợ. Lời khuyên để hạn chế tình trạng trẻ em trầm cảm vì áp lực gia đìnhLời khuyên cho cha mẹHãy quan tâm và dành thời gian cho con cái: Cha mẹ hãy dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và chia sẻ với con cái để hiểu rõ hơn về những khó khăn, tâm tư nguyện vọng của con.Tạo dựng môi trường gia đình hòa thuận: Cha mẹ cần cố gắng tạo dựng một môi trường gia đình hòa thuận, yêu thương, tránh những mâu thuẫn, cãi vã ảnh hưởng đến tâm lý con cái.Đặt ra kỳ vọng phù hợp với khả năng của con: Cha mẹ cần đặt ra những kỳ vọng phù hợp với khả năng và sở thích của con, tránh áp đặt hay so sánh con với người khác.Khuyến khích con cái chia sẻ: Cha mẹ cần khuyến khích con cái chia sẻ những khó khăn, tâm tư nguyện vọng của mình để có thể giúp đỡ con kịp thời.Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp: Nếu cảm thấy bản thân không thể giúp đỡ con, cha mẹ nên tìm kiếm sự trợ giúp từ chuyên gia tâm lý để được tư vấn và hỗ trợ.Lời khuyên cho nhà trườngTổ chức các hoạt động giáo dục tâm lý cho học sinh: Nhà trường cần tổ chức các hoạt động giáo dục tâm lý cho học sinh để giúp các em hiểu rõ về bản thân, học cách kiểm soát cảm xúc và hành vi, phát triển kỹ năng đối phó với stress và giải quyết vấn đề.Quan tâm và hỗ trợ học sinh có biểu hiện của bệnh trầm cảm: Nhà trường cần quan tâm và hỗ trợ học sinh có biểu hiện của bệnh trầm cảm bằng cách tạo điều kiện cho các em được tham gia các hoạt động tư vấn tâm lý, hỗ trợ học tập và hòa nhập với bạn bè.Phối hợp với gia đình để giúp đỡ học sinh: Nhà trường cần phối hợp chặt chẽ với gia đình để giúp đỡ học sinh có biểu hiện của bệnh trầm cảm bằng cách chia sẻ thông tin về tình trạng của học sinh, hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc và hỗ trợ con tại nhà.Lời khuyên cho xã hộiNâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần: Cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về sức khỏe tâm thần, đặc biệt là vấn đề trầm cảm ở trẻ em.Xóa bỏ những định kiến về bệnh tâm thần: Cần xóa bỏ những định kiến về bệnh tâm thần để mọi người có thể cởi mở hơn và sẵn sàng chia sẻ, tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần.Tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều trị bệnh tâm thần: Cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều trị bệnh tâm thần bằng cách xây dựng hệ thống y tế tâm thần hoàn thiện, có đội ngũ chuyên gia tâm lý đủ năng lực và kinh nghiệm, đồng thời bảo đảm nguồn kinh phí cho hoạt động điều trị.Vấn đề trẻ bị trầm cảm vì gia đình cần được quan tâm đúng mức và có phương án phòng ngừa, hỗ trợ trẻ kịp thờiTrầm cảm vì gia đình là một vấn đề nhức nhối và cần được quan tâm đúng mức. Mỗi cá nhân, gia đình và xã hội cần chung tay góp sức để nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần, tạo môi trường sống an toàn, yêu thương và hỗ trợ trẻ em phát triển toàn diện, tránh xa nguy cơ mắc bệnh trầm cảm. Hãy nhớ rằng, sức khỏe tâm thần cũng quan trọng như sức khỏe thể chất, và không ai phải chịu đựng nỗi đau của trầm cảm một mình. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn, băn khoăn, thắc mắc về bệnh trầm cảm, vui lòng liên hệ với Viện Tâm Lý Đời Sống qua hotline / zalo 0383720880 để được tư vấn chi tiết.Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI- Trị liệu tâm lý cá nhân- Trị liệu tâm lý thanh thiếu niên- Trị liệu tâm lý gia đình- Trị liệu tâm lý cặp đôi- Trị liệu nhóm- Khai vấn cuộc sống và sự nghiệp
Sống chung với người bị trầm cảm thực sự là một thử thách không nhỏ và cách nói chuyện với người trầm cảm cũng không phải là chuyện đơn giản. Để tránh những tình huống bất ngờ hay không mong muốn, bạn cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết. Bên cạnh đó, cách nói chuyện với người trầm cảm cần sự tinh tế, thấu hiểu và kiên nhẫn. Cùng tham khảo những kiến thức mà Viện Tâm Lý Đời Sống chia sẻ dưới đây để có thể đồng hành và giúp đỡ người thân bị trầm cảm. Kiến Thức Cần Biết Khi Sống Chung Với Người Trầm CảmTrầm cảm là một dạng rối loạn cảm xúc phổ biến, cùng với hưng cảm, rối loạn cảm xúc theo mùa và rối loạn lưỡng cực. Bệnh lý này ảnh hưởng sâu rộng đến cảm xúc, gây ra tình trạng chán nản, buồn bã, giảm năng lượng và mất hoàn toàn hứng thú với những thứ xung quanh. Người bị trầm cảm không chỉ đối mặt với rối loạn cảm xúc mà còn gặp phải các vấn đề về lời nói, tư duy và hành vi khác thường, gây nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, cách nói chuyện với người trầm cảm là thực sự chú ý và cẩn thận, tránh mang lại thêm những cảm xúc tiêu cực.Hãy thường xuyên thể hiện sự đồng cảm với người thân bị trầm cảmHiểu Rằng Trầm Cảm Là Bệnh LýNhiều người nghĩ rằng trầm cảm chỉ là trạng thái tâm lý tạm thời, nhưng thực tế đây là một bệnh tâm thần cần phải được thăm khám và điều trị kịp thời. Người bị trầm cảm thường chìm đắm trong suy nghĩ tiêu cực, bi quan, và thất vọng. Không chỉ vậy, họ dần phát triển những quan niệm sai lệch về bản thân, ví dụ như hình tượng bản thân đã phạm tội và cần phải bị trừng phạt. Hãy thường xuyên thể hiện sự quan tâm và đồng cảm:Bắt đầu bằng những câu hỏi mở: Thay vì hỏi "Bạn có ổn không?", hãy thử "Gần đây bạn thế nào?" hoặc "Mình có thể làm gì để giúp bạn?".Sử dụng ngôn ngữ "tôi": Ví dụ, thay vì "Bạn cần phải đi khám bác sĩ" hãy nói "Mình nghĩ bạn nên đi khám bác sĩ để được hỗ trợ tốt nhất".Thể hiện sự đồng cảm bằng cách chia sẻ những trải nghiệm tương tự (nếu có): Điều này có thể giúp họ cảm thấy được thấu hiểu và bớt cô đơn. Động Viên Bệnh Nhân Tiếp Nhận Và Tích Cực Điều TrịTrầm cảm là một dạng rối loạn cảm xúc cần được thăm khám và điều trị nghiêm túc. Nếu không can thiệp, triệu chứng của bệnh sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn, dẫn đến tự sát hoặc phát triển thêm các rối loạn tâm lý khác như lo âu, hoang tưởng. Hãy động viên người bệnh đến khám tại các trung tâm trị liệu tâm lý và duy trì việc điều trị liên tục. Nắm Rõ Tác Dụng Phụ Của Thuốc Điều TrịThuốc trị trầm cảm tuy hiệu quả nhưng cũng mang lại nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt, ở giai đoạn đầu, thuốc có thể gia tăng nguy cơ tự sát, đặc biệt ở trẻ em, thanh thiếu niên và người dưới 25 tuổi. Hãy tìm hiểu kỹ về tác dụng phụ của từng loại thuốc và kiểm soát hành vi của người bệnh chặt chẽ.Cùng người thân bị trầm cảm xây dựng lối sống lành mạnhXây Dựng Lối Sống Khoa Học Cho Bệnh NhânNgười bị trầm cảm đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe thể chất. Hãy xây dựng cho họ lối sống khoa học bằng cách khuyến khích ra khỏi phòng, gặp gỡ người thân và duy trì chế độ ăn uống điều độ. Khuyến khích họ tập thể dục nhẹ nhàng, giảm bớt khối lượng công việc để tập trung vào điều trị. Luôn Lắng Nghe Người BệnhNgười bị trầm cảm có thể không chủ động chia sẻ hay tâm sự với những người xung quanh. Hãy kiên nhẫn và tạo điều kiện để họ cảm thấy không cô đơn. Động viên họ bằng lời khích lệ, đồng thời bày tỏ sự thấu cảm qua ngôn ngữ cơ thể như ánh mắt trìu mến, nắm tay hay ôm thật chặt.Tập trung vào việc lắng nghe: Tránh nhìn điện thoại hoặc làm những việc khác khiến bạn mất tập trung.Gật đầu và duy trì giao tiếp bằng mắt: Điều này cho thấy bạn đang chú ý và quan tâm đến những gì họ nói.Hỏi lại để đảm bảo bạn hiểu: Nếu bạn không chắc chắn về điều gì đó, hãy hỏi lại một cách nhẹ nhàng để làm rõ. Hỗ Trợ, Giúp Đỡ Bệnh Nhân Trong Cuộc SốngNgười bị trầm cảm gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Hãy hỗ trợ họ trong việc nấu nướng, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo... Cách nói chuyện với người trầm cảm tốt nhất là đưa ra những lời trấn an tinh thần như “Để tôi làm giúp cho” thay vì trách móc. Đừng Đưa Ra Lời Khuyên Hay Đánh Giá Người BệnhLời khuyên của bạn có thể gây tổn thương sâu sắc cho người bị trầm cảm. Thay vì đưa ra lời khuyên hay đánh giá, thì cách nói chuyện với người trầm cảm là bày tỏ sự thấu cảm và chia sẻ, khích lệ họ vượt qua nỗi đau.Tránh đưa ra những lời khuyên sáo rỗng: Thay vì nói "Hãy cố gắng suy nghĩ tích cực", hãy thử "Mình hiểu bạn đang cảm thấy rất khó khăn".Chấp nhận cảm xúc của họ, ngay cả khi bạn không đồng ý: Ví dụ, nếu họ nói "Mình muốn chết", hãy nói "Mình hiểu bạn đang cảm thấy tuyệt vọng, nhưng hãy biết rằng bạn không đơn độc và có người quan tâm đến bạn".Tránh so sánh cảm xúc của họ với cảm xúc của người khác: Mỗi người trải qua cảm xúc theo cách riêng của họ.Sự đồng hành của người thân là rất cần thiết đối với người bị bệnh trầm cảmNgoài ra, bạn có thể tham khảo thêm một số cách sau:Tránh đưa ra những lời hứa mà bạn không thể thực hiện.Tôn trọng quyền riêng tư của họ.Tránh nói về những chủ đề có thể khiến họ buồn bã hoặc lo lắng.Hãy kiên nhẫn và tin tưởng vào quá trình hồi phục của họ.Bên cạnh đó hãy để ý chăm sóc bản thân thật tốt, dành thời gian riêng cho bản thân, ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên, tham khảo thêm những kiến thức chăm sóc người bệnh trầm cảm từ các chuyên gia hay trong các hội nhóm chăm sóc người trầm cảm. Mỗi người trải qua trầm cảm theo cách khác nhau. Điều quan trọng là bạn phải linh hoạt và điều chỉnh cách tiếp cận, cách nói chuyện với người trầm cảm cho phù hợp với nhu cầu cá nhân của họ. Nếu bạn cảm thấy quá tải hoặc không thể giúp đỡ, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp. Đồng hành cùng người mắc trầm cảm không phải là nhiệm vụ dễ dàng, nhưng với những kiến thức và lòng kiên nhẫn, bạn có thể tạo nên một môi trường sống tích cực và là chỗ dựa vững chắc cho họ. Hãy luôn nhớ rằng, hỗ trợ đúng cách và kịp thời là chìa khóa giúp người thân vượt qua căn bệnh trầm cảm.Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào cần tư vấn, băn khoăn, thắc mắc về bệnh trầm cảm, vui lòng liên hệ với Viện Tâm Lý Đời Sống qua hotline / zalo 0383720880 để được tư vấn chi tiết.Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI- Trị liệu tâm lý cá nhân- Trị liệu tâm lý thanh thiếu niên- Trị liệu tâm lý gia đình- Trị liệu tâm lý cặp đôi- Trị liệu nhóm- Khai vấn cuộc sống và sự nghiệp
Trong cuộc sống gia đình, xung đột giữa cha mẹ và con cái là điều không thể tránh khỏi. Những xung đột này thường bắt nguồn từ những nhận thức khác nhau, đòi hỏi cả hai bên phải có sự hiểu biết và đồng cảm để giải quyết. Các Thế Giới Nhận Thức Khác NhauXung đột giữa cha mẹ và thanh thiếu niên chủ yếu xuất phát từ sự khác biệt trong cách nhìn nhận hành vi và ý định của nhau. Cha mẹ thường tập trung vào tương lai, luôn muốn con cái đạt thành tích cao và có một cuộc sống ổn định sau này. Ngược lại, thanh thiếu niên lại quan tâm đến hiện tại, muốn tận hưởng thời gian với bạn bè và tìm kiếm sự tự do.Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta có thể hình dung: cha mẹ yêu cầu con cái giúp đỡ nhiều hơn trong các công việc gia đình, như dọn dẹp phòng ngủ. Tuy nhiên, khi con cái cố gắng thực hiện yêu cầu này, cha mẹ lại có thể không nhìn thấy những nỗ lực đó và cho rằng tiến độ chưa đạt yêu cầu. Ngược lại, con cái có thể cảm thấy cha mẹ không công nhận những cố gắng của mình.Lý do gây xung đột giữa cha mẹ và con cái thường do sự không thấu hiểuVai Trò của Đồng Cảm và Giao Tiếp Hiệu QuảGiao tiếp hiệu quả và sự đồng cảm là những yếu tố quan trọng giúp thu hẹp khoảng cách nhận thức giữa cha mẹ và con cái. Khi mỗi thành viên trong gia đình cố gắng hiểu và đồng cảm với nhau, xung đột sẽ dần được giải quyết.Ví dụ như cha mẹ có thể khen ngợi khi con cái đạt được thành tích tốt và thừa nhận những nỗ lực của chúng. Thanh thiếu niên cũng nên cố gắng hiểu rằng những yêu cầu của cha mẹ đều xuất phát từ mong muốn tốt đẹp cho tương lai của mình.Giao tiếp kém và kỹ năng giải quyết xung đột hạn chế cũng đóng góp vào sự khác biệt về nhận thức này. Đôi khi, cả hai bên không lắng nghe một cách thấu cảm những suy nghĩ và cảm xúc của nhau, mà thay vào đó đặt vào những quan điểm phân cực.Giao tiếp kém và kỹ năng giải quyết xung đột hạn chế cũng gây ra sự khó khăn giữa cha mẹ và con cáiChương Trình Trị Liệu Gia Đình: Giải Pháp Hiệu QuảCác chương trình trị liệu gia đình và nuôi dạy con cái giúp thu hẹp khoảng cách nhận thức này bằng cách giúp các thành viên trong gia đình hiểu và đồng cảm với nhau hơn. Tuy nhiên, không có gì đảm bảo rằng những chương trình này sẽ đạt được hiệu quả nếu họ không thừa nhận và giải quyết những nhận thức khác biệt ấy.Một nghiên cứu mới đây đã minh họa rõ ràng thách thức này. Nghiên cứu xem xét tác động của việc các bậc cha mẹ gốc Latinh nhập cư tham gia vào chương trình giáo dục và kỹ năng nuôi dạy con cái. Chương trình này nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng của cha mẹ, cải thiện giao tiếp và phương pháp kỷ luật, cũng như giúp thanh thiếu niên tránh các hành vi có vấn đề như lạm dụng chất gây nghiện.Khóa học này cho thấy rằng, mặc dù cha mẹ cảm nhận đã có sự cải thiện trong việc chấp nhận và kỷ luật con cái, thanh thiếu niên lại ít nhận thấy sự thay đổi này. Điều này có thể do sự khác biệt về quan điểm “người trong cuộc” của cha mẹ và “người ngoài cuộc” của thanh thiếu niên.Kết quả này cho thấy rằng sự hiểu biết và đồng cảm có vai trò rất quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách nhận thức giữa cha mẹ và con cái. Các nhà trị liệu gia đình nên khuyến khích việc đồng cảm và thiết lập mô hình giao tiếp mới dựa trên sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau.Đồng cảm và lắng nghe là yếu tố tiên quyết để xử lý xung đột giữa cha mẹ và các conViệc giải quyết xung đột giữa cha mẹ và thanh thiếu niên là một quá trình đòi hỏi sự chân thành và quyết tâm. Đồng cảm và lắng nghe là chìa khóa để hiểu và giải quyết những khác biệt này. Chỉ khi tất cả các thành viên trong gia đình hiểu và đồng cảm với những khó khăn của nhau, mọi vấn đề mới có thể được giải quyết đầy đủ, tạo nên sự hài hòa và hạnh phúc trong gia đình. Hãy khuyến khích các thành viên trong gia đình tham gia vào các chương trình trị liệu và giáo dục để hiểu rõ hơn về nhau. Một gia đình hạnh phúc và hiểu biết lẫn nhau chính là nền tảng vững chắc cho tương lai tươi sáng. Nếu có vấn đề mâu thuẫn trong gia đình và chưa tìm được cách xử lý, đừng ngại hãy liên hệ với Viện Tâm Lý Đời Sống qua hotline / zalo 0383720880 để được tư vấn chi tiết.Tham khảo thêm những Dịch vụ Trị Liệu Tâm Lý tại Viện Tâm Lý Đời Sống LPI- Trị liệu tâm lý cá nhân- Trị liệu tâm lý thanh thiếu niên- Trị liệu tâm lý gia đình- Trị liệu tâm lý cặp đôi- Trị liệu nhóm- Khai vấn cuộc sống và sự nghiệp
